Voorzitter van Greenports Nederland, Adri Bom-Lemstra, opende het debat met een sterke oproep om de verbinding te zoeken en inhoudelijk de diepte in te gaan op maatschappelijk relevante thema’s in de tuinbouw. “Het is hard nodig dat politici kennis maken met de tuinbouw. We kunnen het namelijk niet alleen. Er zijn regels nodig waarbinnen je kunt ondernemen en goed beleid dat ondernemers zekerheid biedt zodat zij kunnen investeren in verdere verduurzaming.”

Ondernemers uit de sector en studenten van de HAS Green Academy hebben de drie thema's vanuit hun pitch sterk ingeleid. De ondernemers vertelden hoe zij zelf het voortouw nemen in duurzame innovatie binnen deze thema’s. Om dat vol te houden, is duidelijk beleid vanuit de overheid en een sterk partnerschap essentieel.

Aan het debat namen deel: Christine Govaert (BBB), Jantine Zwinkels (CDA), Pieter Grinwis (ChristenUnie), Thierry Baudet (Forum voor Democratie), Lara Sibbing (GL-PvdA), Simone Ritzer (Volt), Wim Meulenkamp (VVD) en Tom Koekoek (SGP).

Lees verder onder de foto.

Versnelling groene middelen

Rond het thema Plantgezondheid hield Sibbing (GL-PvdA) een pleidooi voor een eerlijke prijs voor duurzaam geteelde tuinbouwproducten. “Vervuilers moeten we laten betalen. Het gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen moet snel afgebouwd worden en de toelating van groene middelen moeten we versnellen.”

Zwinkels (CDA) en Koekoek (SGP) bepleitten eveneens een snellere toelating van groene middelen. Daarbij benadrukte Koekoek dat er chemische middelen beschikbaar moeten blijven zo lang er geen goede duurzame alternatieven zijn. “Je gooit immers niet je oude schoenen weg, voordat je nieuwe hebt.”

Wat Baudet (FvD) betreft, zou de tuinbouw onbeperkt gebruik moeten kunnen maken van alle chemische gewasbeschermingsmiddelen die er zijn. “Al die regeldruk en toenemende wetgeving maakt de economie kapot.” In dat kader hekelde hij het Europese voorzorgsprincipe waardoor telers volgens hem veel middelen mislopen. Ook is er in zijn ogen sprake van een ongelijk speelveld in de EU. “Hoe kan het anders dat bepaalde middelen in Frankrijk en Polen wél zijn toegestaan, terwijl Nederlandse telers diezelfde middelen niet mogen gebruiken?”

Randvoorwaarden logistieke verduurzaming

Zowel vanuit het bedrijfsleven als vanuit de student kwam naar voren dat ETS2 een Europese zaak is en dat er geen nationale heffingen moeten komen voor glastuinbouw en (vers) transport. Sander Derks (student): "Daarnaast ontbreekt het nog aan concrete stappen richting logistieke verduurzaming, waardoor kansen voor energie-efficiëntie onbenut blijven."

De landelijke politiek legt de tuinbouw steeds meer verplichtingen op, maar biedt nog niet de infrastructuur en randvoorwaarden die echte verduurzaming mogelijk maken. De vraag is dus niet of de tuinbouw wil verduurzamen, maar of de politiek het tempo durft bij te houden.

Energieconvenant

In de discussie rond energie ging het al gauw over het kabinetsbesluit om de glastuinbouw op te nemen in het Europese CO2-emissierechtensysteem ETS2 en de bijmengverplichting groen gas. De glastuinbouw moet volgens Grinwis (CU) uitgezonderd blijven van deze verplichtingen. “Het druist ook in tegen de afspraken uit het energieconvenant. De overheid toont zich hiermee dus een onbetrouwbare partner.”

Zwinkels (CDA) zei zich te kunnen vinden in het besluit om de glastuinbouw in ETS2 op te nemen. “Mits er een goede compensatie wordt geregeld.” Ritzer (Volt) toonde zich voluit voorstander van opname in ETS2. “Door de glastuinbouw aan ETS2 te laten deelnemen, creëer je juist een gelijk speelveld in Europa. Bedenk bovendien dat je als teler die flink verduurzaamt, ook kunt verdienen aan ETS2.”

Op het thema arbeid waren nagenoeg alle (kandidaat) Kamerleden het met elkaar eens dat de tuinbouw gesteund moet worden in zijn ambitie om de komende jaren volop in te zetten op robotisering en automatisering. Govaert (BBB) liet niet onvermeld dat het huidige demissionaire kabinet €2 miljard opzij heeft gezet voor steun aan innovaties “waaronder in de tuinbouw”.

Arbeidsmigranten en huisvesting

Wat de inzet van arbeidsmigranten betreft, waren partijen het er ook over eens dat die voorlopig nog nodig zullen blijven in de tuinbouw. “Wel moeten we er alles aan doen om uitbuiting van arbeidsmigranten en misstanden rond huisvesting te voorkomen en aan te pakken. Daarom moet wat ons betreft het minimumloon omhoog en moeten de rijken meer belasting gaan betalen”, aldus Sibbing.

Daarnaast betoogde Govaert (BBB) dat huisvesting op het eigen erf makkelijk gemaakt moet worden. “Dat is efficiënter, medewerkers hebben geen reistijd en het maakt je als werkgever aantrekkelijker.” De vraag wie dat gaat betalen, de overheid of de ondernemer, ontweek Grinwis. “Als het om huisvesting op het eigen erf gaat, is het niet de vraag wie dat gaat betalen, maar wie het mogelijk maakt om het snel te realiseren.”

Organisatie

Het Grote Tuinbouwdebat is een initiatief van: Greenports Nederland, Royal FloraHolland, GroentenFruit Huis, LTO Nederland, Glastuinbouw Nederland, Plantum, Artemis Natuurlijk, Ambachtelijke Versdetailhandel Nederland (AVN), Nederlandse Fruittelers Organisatie (NFO), Vereniging van Groothandelaren in Bloemkwekerijproducten (VGB), Anthos, Koninklijke Algemeene Vereeniging voor Bloembollencultuur (KAVB), Koninklijke Vereniging Bloemist Winkeliers (VBW), AVAG en CropLife NL.

Het debat werd in samenwerking met Nieuwe Oogst georganiseerd en is live uitgezonden. Kijk het debat hier terug.